ماموگرافی چیست؟
از ماموگرافی برای مشاهده بافت پستان استفاده میشود. در این روش تصویربرداری پزشکی تخصصی از اشعه ایکس با دوز پایین استفاده میشود. آزمایش ماموگرافی که ماموگرام هم نامیده میشود، به ردیابی و تشخیص زودهنگام بیماریهای سینه در زنان کمک میکند.
ماموگرافی در تشخیص سرطان پستان نقش اساسی ایفا میکند. همچنین میتوان ازاینروش برای بررسی و تشخیص بیماریهای مرتبط با سینه در زنانی که علائمی مانند غده، درد، فرورفتگی روی پستان یا ترشح نوک سینه را تجربه میکنند استفاده کرد.
واحد ماموگرام یک جعبه مستطیل شکل است که لوله تولیدکننده اشعه ایکس درون آن قرار میگیرد. این دستگاه بهصورت اختصاصی برای معاینه سینه بهوسیله اشعه ایکس استفاده قرار میشود و دارای تجهیزات خاصی است که این امکان را فراهم میکند تا فقط سینه در معرض اشعه ایکس قرار گیرد.
دستگاهی متصل به این واحد است که سینه را نگهداشته و فشرده میکند و آن را در موقعیت مناسب قرار میدهد تا واحد بتواند تصاویر مختلف را در زوایای متفاوت ثبت کرد.
انواع ماموگرافی
ماموگرافی در کل به دو دسته ماموگرافی غربالگری و ماموگرافی تشخیصی تقسیم میشود.
- ماموگرافی غربالگری: این نوع ماموگرام بهعنوان یک آزمایش روتین برای بررسی سرطان یا سایر تغییرات سینهها انجام میشود.
- ماموگرافی تشخیصی: اگر توده یا سایر علائم سرطان سینه را دارید، متخصص زنان ماموگرافی تشخیصی را تجویز میکند. همچنین اگر ایمپلنت یا پروتز سینه داشته باشید به ماموگرام تشخیصی نیاز خواهید داشت.
ماموگرام تشخیصی به طور گستردهتری از ماموگرام غربالگری انجام میشود. در این روش معمولاً از دوز اشعهی ایکس بالاتری استفاده میشود تا بتوان سینه را از چندین موقعیت گوناگون مشاهده کرد. متخصص رادیولوژی همچنین ممکن است برخی از نواحی خاص را بزرگتر نشان دهد.
ماموگرافی تشخیصی برای بررسی بیماران دارای علائم بالینی غیرطبیعی مانند توده سینه یا ترشح از نوک سینه استفاده میشود. ممکن است ماموگرافی تشخیصی پس از غربالگری ماموگرافی با نتایج غیرعادی انجام شود تا ناحیه غیرطبیعی در غربالگری اولیه، بهصورت دقیقتر بررسی شود.
مامو گرافی چگونه انجام میشود؟
دستگاه های مامو گرام دارای سه نوع دیجیتال ، CAD و DBT میباشد .
در دستگاه های نوع دیجیتال تصویر پردازش شده ی حاصل از برخورد اشعه ی ایکس با بافت های بدن ، بر روی فیلم های رادیوگرافی نقش میبندد و پزشک متخصص پس از بررسی آنها از وضعیت سینه ها و نوع عارضه آگاهی میابد .
در دستگاه های نوع CAD وضعیت غیر نرمال مانند توده ها ، کلسیم رسوب کرده و... پررنگ نمایش داده میشود تا پزشک و متخصص به سادگی عارضه را شناسایی کنند.
در نوع DBT که به ماموگرافی سه بعدی نیز شناخته میشود ، از سینه در زوایای مختلف به صورت سه بعدی عکس برداری میشود این روش فوایدی نیز دارد از جمله اینکه با استفاده از آن می توان تومور های چندگانه را تشخیص داد و به علت واضح تر بودن تصاویر، نیاز به انجام تست های جانبی کاهش پیدا میکند و ناهنجاری پستان، موقعیت ناهنجاری، شکل ناهنجاری و اندازه آن با دقت بیشتری مشخص می شود. البته این وضوح بیشتر عکس ها ناشی از افزایش دوز تابشی اشعه ایکس نسبت به روش ماموگرافی دیجیتال است اما این بدین معنی نیست که بدن را با خطرات جدی روبرو کند زیرا دوزتابش اشعه در تمامی ماموگرام ها مورد تایید FDA و سازمان بهداشت جهانی می باشد.
چه اتفاقی در طول ماموگرافی رخ میدهد؟
قبل از شروع تصویر برداری، تکنسین به بیمار یک لباس مخصوص می دهد که از جلو گره می خورد و پستانها را بر روی یک پلتفرم مخصوص در یونیت ماموگرافی قرار میدهد که توسط یک پدال پلاستیکی شفاف، فشرده میشوند سپس تکنسین به آرامی این فشار را افزایش میدهد. فشرده سازی بافت پستان به منظور نازک شدن بافت پستان و کاهش پراکندگی اشعه ایکس و گسترش بافت به جهت مشاهده ناهنجاری های کوجک مخفی شده در بین لایه های بافت انجام میگیرد.
